Abu Rayhon Beruniy
(973-1048)

Tavalludi4-sentabr 973-yil
KatXorazmSomoniylar davlati
Vafoti11-dekabr 1048-yil
(75 yoshda)
GʻaznaGʻaznaniylar davlati
Istiqomat joylariKat,
Ray,
Gurganj,
Gʻazna.
VataniXorazm
SohasiFizika,
Falsafa,
Antropologiya.
Akademik rahbarlariAbu Nasr Mansur ibn Iroq.
Mashhur ishlari„Geodeziya“,
„Hindiston“,
„Mineralogiya“,
„Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar“.

HIKMATLAR
* * *

Inson eng olijanob fazilatlar sohibidir

* * *

Yaqin doʻsti bor kishi chinakam baxtiyor kishidir. U doʻst munosib hayot tarziga ega, yoqimli xususiyatlar sohibi boʻlishi lozim. Ana shunday chin doʻst har bir kishida bitta boʻladi. Bundan ortiq boʻlmaydi.

* * *

Odam hamisha boshqalarga yaxshilik koʻrsatishi kerak. Agar yaxshilik qilish imkoniga ega boʻlmasa, yaxshi tilaklar izhor etsin

* * *

Har bir olim oʻz muhokamasida amaliyotga asoslanishi, oʻz tadqiqotida aniq boʻlishi, toʻxtovsiz mehnat qilishi, xatolarini qidirib tuzatishi, ilmda haqiqat uchun har xil uydirma, yuzakichilikka qarshi kurash olib borishi zarur.

* * *

Insonning qadr-qimmati oʻz vazifasini aʼlo darajada bajarishdan iborat: shuning uchun insonning eng asosiy vazifasi va oʻrni mehnat bilan belgilanadi, inson oʻz xohishiga mehnat tufayli erishadi.

* * *

Podshohlik dehqonchiliksiz yashay olmaydi.

* * *

Amir Ismoil Somoniy debdi: “Ajdoding shuhratiga suyanma, oʻzingga oʻzing shuhrat top”.

Kimda-kim qarindoshlari sababli oʻziga obroʻ, yaqinlik axtarsa va oʻtgan ajdodlari bilan kibrlansa, oʻsha kishining oʻzi oʻlik, ajdodlari esa tirik sanaladi.

* * *

Tenglik hukm surgan joyda sotqinlik, aldamchi ehtiroslar, gʻam-gʻussa boʻlmaydi.

* * *

Daryolarning doimo dengizga quyilishi uning suviga taʼsir koʻrsatmaganidek, amal va lazzat — haqiqiy ilm oluvchiga taʼsir koʻrsata olmasligi kera

* * *

Ilm dargohiga kirar ekansan, qalbing kishini ozdiruvchi illatlardan, odamni koʻr qilib qoʻyadigan holatlardan, chunonchi, qotib qolgan urf-odatlardan, hirsdan, raqobatdan, ochkoʻzlikni quli boʻlishdan ozod boʻlmogʻi darkor

* * *

Bilimlilik orqali nodonlik koʻtariladi, azob-uqubat boʻlgan shak-shubha oʻrniga ilm natijasida aniqlik kiradi.

* * *

Bizning maqsadimiz oʻquvchi (talaba)ni toliqtirib qoʻymaslikdir, hadeb bir narsani oʻqiy berish zerikarli boʻladi va toqatni toq qiladi. Agar oʻquvchi (talaba) bir masaladan boshqa bir masalaga oʻtib tursa, u xuddi turli-tuman bogʻ-rogʻlarda sayr qilgandek boʻladi, bir bogʻdan oʻtar-oʻtmas, boshqa bogʻboshlanadi. Kishi ularning hammasini koʻrgisi va tomosha qilgisi keladi. Har bir yangi narsa kishiga rohat bagʻishlaydi, deb behuda aytilmagan.